Aiet-bastard
Allium ursinum
Amaryllidaceae Alliaceae
Noms en français : Ail des ours, Ail des bois.
Descripcioun :L'aiet-bastard trachis dins li faio e li blachiero umido. S'apren à-n-acò que se vèi quàsi pas en Prouvènço, en deforo di relarg mountagnous. Se recounèis à si làrgi fueio pourtado pèr un pecou, e à si flour blanco coume lou la e un pau grando (fin qu'à 1,5 cm).
Usanço :"- Se vesias, nous disié lou Jóuse, soun pas marrit aquélis aiet. Tenès, tastas. - Verai ! soun bon. Hòu ! pourrias faire l'aiòli". ("En Mountagno", op.cit p. 72)Èi l'aiet fèr lou mai manja en Éuropo e acò desempièi lou neoulitique. Poudès acampa li fueio, li flour, li boutoun, li jóuini fru e li veno. S'adoubon de proun de biais, en ensalado, cue... A peréu li mémi prouprieta que l'aiet cultiva (vèire çai-souto), èi peréu riche en vitamine C e fai meigri.
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribiero
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Allium ursinum L., 1753
Aglan-de-terro
Conopodium majus
Apiaceae Umbelliferae
Noms en français : Grand Conopode, Conopode dénudé.
Descripcioun :Aquest aglan-de-terro trachis dins li relarg roucaious, li champino, faio e blachiero. Se retrobo mai dins la Prouvènço dóu levant. Èi pas toujour eisa de lou destria de soun cousin Bunium bulbocastanum que ié sèmblo proun e fai peréu uno cabosso dins la terro. Se n'en destrìo de tres biais : li brout an ges de bratèio, la tijo èi boutisso e regado, e li fru an la formo de pero. Coumpara emé lou bizoc que ié sèmblo proun.
Usanço :La cabosso èi manjadisso cruso o cuecho. Se dis qu'èi vertuouso contro li mau d'estoumac.
Port : Erbo
Taio : 0,2 à 0,7 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Conopodium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 40 à 50 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Tepiero roucaiouso
- Champino
- Faio
- Blachiero
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Subreatlantico
Ref. sc. : Conopodium majus (Gouan) Loret, 1886